Updated: Mar 19
TE ATUA E RIKI BWA TEMANNA N AI ARORA
Koreaki iroun Jerry D Thomas
Rairaki: Kiribati Hope
"Ao a na aranna b’a Emanuera, ae ai aron ae te Atua i roura.”
Mataio 1:23
Man boong ake akea moaia, ai kaman iai Iesu ma Tamana. Bon te Atua Nga’ia ni kauoman. A kaai n onrake n te mimitong ma te neboaki ae kakannato riki nakon te b’ai teuana ae ti kona n iangoia. E roko Iesu n ara aonnaba ni kaota ao n tib’a te mimitong anne. E roko nakon ara buraneti ae rotongtong ao ni kaota otan Ana tangira te Atua-n riki bwa te Atua i buakora. Anne bukina ae e kangai te tia korea te Baibara, “A na aranna b’a Emanuera.”
E roko Iesu nakon te aonnaba aei ni kaotia nakoia aomata ao anera anuan te Atua ni koaua. Ni koauana, ao bon Ana taeka te Atua Ngaia-Ana iango te Atua ae takaruaeaki, b’a ti aonga ni kona n ongo.
Bon tiaki ti ibukia Natina iaon te buraneti aei are E riki iai n aomata Iesu ao ni kaota Ana tangira te Atua. E karaoia ibukia karikib’ai ni kabaneia. Ara aonnaba aio e a riki b’a te boki n reirei ibukin te uniweeti.
Te kantaninga i akuun Ana akoi te Atua, te miiterio ibukin te tangira ae nano ibukin kamaiuaia aomata aika bua, a na reiakinaki irouia anera n aki totoki. Te koraki aika kamaiuaki, n ikotaki ma karikib’ai man aonnaba ake aki bure a na anenea naba rongorongon maiun ao maten Iesu. A na kunea ae te mimitong are e ota mai moan Iesu boni mimitongin te tangira ae aki tatabe bon ibukina. Ana angakarea Iesu i Karevari e kaotia ae tuan te tangira ae aki tatabe bon ibukina bon tuan te maiu ibukin aonnaba ma karawa. Te tangira aio ae aki tatabe bon ibukina e nako bon mai buroon te Atua.
Ngke a tuai riki b’aai, te karikib’ai e kaota te Atua n ai aron te tirotaam. Bon Iesu ae taakina nako karawa ao ni kawenea aan aonnaba. Boni Baina, ae katinei aonnaba n te akea ao ni karaoi ueen te tawaana. E kaona te aonnaba n te tamaroa ao karawa n te anene. I etan b’aai aikai ni kabane, E korea rongorongon Ana tangira Tamana.
N te bong aei ao te bure e a tia ni katarabuaka Ana karikib’ai te Atua are kororaoi. Ma e bon tiku te koroboki iaon Ana tangira te Atua. N te tai naba aei, b’aai ni kabane aika karikaki-a kaota Ana tua n tangira te Atua-ma bon ti nanon te aomata ae tatabe bon ibukina ae e aki. Mannikiba n tatabeua nako aika kibakiba, maan ni kabaneia aika maiu ao ni mamae, a bane n iai tabeia ibukin buokaia maan ake tabeua b’a a na maiu. Baan taiani kai ma uteute a bon iai naba tib’angaia. Te ang ae te okititen are a anga e boutokai maiuia maan ni kabaneia. Ao maan a manga kabooa mwiina n te kaabon taiokitiaaite are a kainnanoia ibukin rikirakeia ao maiuia.
E maiu te karikib’ai ni kabane b’a e na anganga. Ueen kaai a tib’a nako boiararaia ma tamaroaia. Taai e anga otana ae kateimatoa te maiu. Marawa, are m’anib’an te ran ni kabane i aonnaba, e kaoka te ran are anganaki man karaanga ma kararanga inanon te karau ma te tinoo are b’aka iaon te aba.
Ao ai arona naba, b’a a kim’areirei Anera n aia anganga. N te tangira ae korakora, a tantani iaoia aomata aika mamara ao ni bubure. Inanon te aonnaba ae rotongtong, a uota otan karawa: n te taotaonakinnano ae rau, ao a m’akuri ni kaota Ana tangira te Atua nakoia aomata ao ni kairiia b’a a na reitaki ma Iesu.
Inanon Iesu ao ti nora te Atua n te aro ae e a rang ota riki. E kaota nakoira n akea te nanououa ae kim’areirein Tamana ae te kabanea ni korakora-neboakina ae te kabanea ni korakora-bon te anganga. Maiun te Atua e raanga n otinako nakon te uniweeti inanon Ana m’akuri ni mitinare ibukia aomata aika karikaki. E raanga nako inanon Natina ae tangiraki, ao inanon Natina e oki rinanon te nebonebo ma te beku ae kakim’areirei. E riki b’a naon te tangira ae korakora, ae b’aro rikaaki nakon Boton te maiu. Inanon Iesu, e tab’anin raoi te maiu ao te tangira.
TE TIOROBEKE I KARAWA
E uruaki i karawa te tua iaon te tangira are aki tabe bon ibukina. E teirake te bure b’a te tiorobeke. Rutibeero, ae te anera ae raneanea ma ni korakora, e a tangira riki ae bati. E tangiria b’a e na riki b’a te kabanea ni kakannato ni karikib’ai i karawa. E kataia n taua aroia anera man uruakan aia ongeaba nakon te Atua. E tangiria b’a a na bane anera n taraia.
Ao e a moanna n tataekina ae angkoa E kairoroa te taromauri ma te ongeaba te Atua. E katea bannan te Atua b’a te tia tautaeka ae te rikiteita ae tatabe bon ti i Bukina ae aki kona ni kariaia te titiraki ma te nanououa. Ao man iango aikai, ao Taatan e a m’am’anaia anera. Man iango naba aikai, ao e ma’m’anaia naba aomata. E kairiia b’a a nang nanokokoraki n Ana taeka te Atua ao n aki kakoaua Raoiroina. E kam’aneia b’a a nang tara te Atua ni motiraoi ao n raoiroi b’a E buakaka ao E aki kakab’arabure. Man kab’arabuakaan katein te Atua, Taatan e a katikiia aomata nakon ana rarawa. Ao e a moanaki naba mai ikai rongorongon aonnaba ae rotongtong.
Te kawai ae ti teuana ibukin kaitiakan te nanokokoraki boni katerean ae e kairua ana kab’arab’ara Taatan ibukin te Atua. E aki kona ni karaoaki aei n te kairoro. B’a akea nen te kairoro n Ana Babaire te Atua. B’a E tangira te kaeka n tangira n ti ngaia, ao te tangira e aki reke n te matoa. E aki kona ni kairoroaki te tangira ke n taumatoaaki mairoun te aomata. E bon ti kona ni kaoka te tangira temanna ngkana e bon anganaki te tangira.
Ko ata te Atua ngkana ko tangiria. Ma ngaia ae te kawai ibukin kaokaia aomata nakon te Atua boni kaotaan raoi aron te Atua nakoia aomata. E bon ti kona ni karaoaki aei iroun Temanna ae bon ti Ngaia n te uniweeti. Bon ti Iesu, are E ata Ana tangira Tamana ae akea tiana, ae kona ni kamatata te tangira anne nakoia aomata.
Te Babaire ibukin kamaiuaia aomata bon tiaki te b’ai ae e a tib’a iangoaki. E a kaman tia im’aain ae a bure Atam ma Nei Ewa. Te Babaire aei bon te b’ai ae na riki b’a mwiin te tua iaon te tangira ae aki tatabe bon i bukina. E kateaki Ana kaintokanuea te Atua ma kabutan te uniweeti iaon te tua aei. Man te tai are akea moana ao tokina, te Atua ao Iesu a kaman ata ana bure Rutibeero ao ana kewe are e na kairiia aomata nakon te rarawa naba.
E aki karika te bure te Atua. E bon aki tangiria b’a e na riki. Ma E ataia ae na bon riki ao E karaoa te Babaire ibukin katokana n te aro ae moan te kakaiaki ao ni kataweaki. Ana Babaire e kaota te tangira ae korakora are ai kaman iai i Rouna ibukin te aonnaba ao te botannaomata. E berita b’a E na anga Natina are bon ti Ana Rikitemanna, “’…..b’a e aonga n aki mate ane onimakinna, ma e na reke i rouna te maiu are aki toki’” (Ioane 3:16).
Taatan inanon ana tiorobeke e tangiria b’a e na rang kakannato riki, ni karineaki. E tangiria n riki b’a te atua. Iesu, inanon Ana tangira ae aki tatabe bon i bukina, E aki ukoukora te neboaki ma te karineaki. E riki b’a te aomata.
E anga Nanona Iesu b’a E na karaoa te angakarea aei. E kona ni bon tiku i Rarikin Tamana ni mimitongini karawa, are E taromauriaki ao ni karineaki iai irouia anera. Ma E rineia b’a E na ruorikaaki man kaintokanuean te uniweeti n uota te ota ao te maiu nakon te aonnaba ae rotongtong.
Uoua te nga te ririki n nako i karawa, ao Iesu E katanoata kakoroan bukin te babaire are karabaaki man te tai are akea moana. “ ‘Ko aki tangiri karea ma karea aika b’araaua, ma Ko katauraoa Rab’atau i m’aiu….“Norai I a roko. E koreaki Taekau n te Niira ni Boki. Te Atua, I a roko b’a N na toua mwiin Am taeka.” ’ ” (Ebera 10:5, 7). E tauraoi Iesu ni kawara ara aonnaba ao n riki b’a te aomata.
Aomata a bon aki kona ni maiu inanon noran mimitongin are bon Taraana. Ma bon ti inanon te rab’ata ae karauaki ni katauraoaki ae E a kona iai n nakonako i buakora. E rabunaki Rikina n Atua n te rab’ata n aomata; Mimitongina ae aki nonoraki e karabaaki n Rab’atana n Aomata ae nonoraki.
Ngke a ririanna Iteraera inanon te rereua, ao Iesu E maeka i buakoia inanon te um’anibotaki are E tuangiira b’a a na kateia. N te tai aei E a manga moan roko ni maeka i buakoia aomata, n reireiniira te koaua iaon katein te Atua ao Ana tangira.
Imwiin rokon Iesu ni maiu b’a te aomata, ti ataia ae te Atua E bon atai kataakira ao n nanoangaira n ara kanganga. A kona n noria aomata ni kabaneia ae ara Tia Karikib’ai bon Raoraoia taani bure. Maiun Iesu ni kabane n te aonnaba aei, m’akuri n tangira ni kabane, berita aika kakim’areirei ni kabane, reirei iaon te akoi ni kabane a kaota te Atua ae maeka ma ngaira.
E taku Taatan b’a Ana tua n tangira te Atua bon te tua n tiorobeke, ae matoatoa kawakinana. E bukina te Atua ibukin aia bure Atam ma Nei Ewa ao te rawawata ni kabane ake a riki mai imwiin te bong aei. E kairiia aomata b’a a na tara te Atua ma Ana tua b’a ngaia ae karika te bure, te maraki, ao te mate.
E roko Iesu ni kaotia ae e kairua Taatan. Ngke te aomata, E kaotia ae kona ni kawakinaki te tua. Ao E riai ni kaitarai kariri ni kabane ake e na kaitarai te aomata. Ngkana arona b’a e na kaitara te kataaki te aomata ae E aki kaitara Iesu, ao ane E na taku Taatan b’a akea korakoran m’aakan te Atua i bukira. Ibukin aei, ao Iesu E tokanikai iaoni kataaki ni kabane ake ti kaitarai. E aki kabongana te m’aaka are E aki anga te Atua nakoia aomata ni kabaneia.
Ngkai te aomata, E kaitarai kariri n te korakora are E anganaki iroun te Atua. E m’am’ananga ni karaoi m’akuri aika raraoi ao ni kamaiuia ake a karawawataaki. E kaota te koaua iaon Ana tua te Atua ao nanon te toro iroun te Atua. Maiun Iesu e kamatoa ae ti boni kona naba ngaira ni kawakin Ana tua te Atua.
Man Rikina n aomata, E roko Iesu irouia aomata. Man Rikina n Atua, E bon taua naba Ana kaintokanuea te Atua. Ngkai Natin te Aomata, E anganiira te katoto iaon maiuakinan Ana tua te Atua. Ngkai Natin te Atua, E anganiira te korakora bwa ti na karaoa naba anne. Boni Ngaia ara Kakoaua ae e kona n tokanikai te aba iaon te bure. Inanoni M’aakana, a kona ni kawakinaki tuani karawa.
Iesu E anganako te karineaki ao te neboaki b’a E na riki b’a te aomata. E kaotia ae Kateina boni kaitaraan raoi are katein Taatan. Ma E riaon riki aei Iesu. E aki ti riki b’a te aomata. E riki b’a te karea ibukini kamaiuaia aomata.
E KARAOAKI NAKOINA ARE E BON RIAI NI KARAOAKI NAKOIRA
E karaoaki nakon Iesu te b’ai are e bon riai ni karaoaki nakoira, b’a ti aonga ni karekea te b’ai are E bon iai n reke i Rouna. E kabuakakaaki ibukin ara bure, are bon tiaki Ana bure. E riki aei b’a ti aonga ni kona ni kamaiuaki n Raoiroina, ae bon akea rekerekera iai. E matena matera, b’a ti aonga ni kona n anganaki Maiuna. “Ti kamaiuaki n Oreana” (Itaia 53:5).
Inanoni Maiuna ma Matena, Iesu E karaoa ae riaon riki ae ti kaokan mwiin te urub’ai are reke n te bure. E kataia Taatan ni kamaenakoia aomata mairoun te Atua n aki toki. Ma ibukin Iesu, ao ti a kabaeaki riki ni kaan nakon te Atua nakon are ti aki bure iai. Ngke E riki b’a temanna ibuakora, ao Iesu E kabaea ma te aomata n te kabae ae aki kona n uruaki.
Ngke E “tangiria aomata” te Atua n te aro are E anga Natina ae te Rikitemanna iai, ao E anga te Nati anne nakoia aomata n aki totoki. E a tia te Atua ni butim’aea te aro n aomata i Nanon Rab’atan Natina. B’a i Rouna, ao te Atua E uota te aro n aomata anne nako karawa.
Bon “Natin te aomata” ae E b’aib’ai ni kaitokanuean te uniweeti. Inanon Iesu, a tomaaki n ti teuana te utu i aonnaba ma te utu are i karawa. B’a bon tarira.
Inanon Ana m’akuri Iesu, ao e tei ni karaoiroaki Ana tautaeka te Atua iaon te uniweeti. E kaotaki te Atua n te ataib’ai b’a te Atua ae akea tokin Ana tangira. A noraki ana bukibuki Taatan b’a a bane ni kairua, ao e a bon otara naba kateina ae buakaka. E aki kona ni manga teirake te rarawa nakon te Atua. E aki kona ni manga waerake te bure n te tabo teuana n te uniweeti. A nang mano karikib’ai ni kabaneia n taabo nako. Man te angakarea n tangira, ao a kabaeaki kaain karawa ma aonnaba nakon aia Tia Karikib’ai ni kabae aika aki kona n uruaki.
E nang bobonga raoi kamaiuaia ake a bua. Ike e tara ni korakora iai te bure, ao e a korakora riki Ana akoi te Atua. Te buraneti are e a tia ni bobuaka te aba iai, e nang anganaki nena ae rine iaoia buraneti ake nikiraia. E nang manga kabouaaki te aonnaba are E maeka iai ngkoa Uean te mimitong, ni maraki ao ni mate. Ikai ao E nang maeka te Atua ma Ana aomata.
Inanon te tai ae akea tokina, ao a na nakonako uake a kamaiuaki inanon otan aia Uea. A na neboneboia ibukin Ana b’aintituaraoi ae te tangira ae riaon ae kona n iangoaki-Emanuera, “Te Atua ibuakora.”
