Riitaea te Burintibo ae e a rang maan n Tia Reirei i Kauma ...

Taraan nanon te nama i Kauma

RITAEA TE TIA REIREI AE TEKEMAU RIBABAITI IMWIIN 60-TABUN TE RIRIKI N TIA REIREI

E a riitaea Tekemau Ribabaiti, temanna ae rang kinaaki n te reirei i Kiribati ao n te Aro ni Kaitibong n ana ririki ae  80 imwiin 60-tabun ana ririki n tia reirei n Reirein te Kaitibong ae ti teuana ae Kauma. Tekemau boni bouana te reirei ao te tia reirei ae aki kona ni mwaninga te aba taekana. E a tia n riki bwa te tia reirei, te tia ibuobuoki, te tia kairiri irouia ataein Kiribati mai mwiin te ririki 1960 tabun.

E ataaki Tekemau irouia ana ataei n ana “ooti bwaibu” te ara are e kaekea arana ibukin ana kairiri n reirei ae matoa ao n noraki riaina. E a tia Tekemau ni kakabongana te ooti-bwaibu n reirei ao ni kataereia ataei aika aki ongotaeka—te waaki ae e ngae ngke e tara ni matoa, ma a mwaiti ataei aika a taku bwa bon te ooti-bwaibu anne ae karekei kabwaiaia. Bon angiia ana ataei ae a kakoaua bwa e a tia Tekemau ni buokia ni kaeti maiuia ni borikia ao ni karekei aia tabo aika raraoi n taabo ni mwakuri iaon Kiribati ao n taabo nako n te bong aei.

E boni ngae ngke e a kaman riaon te ririki n ritaea Tekemau, ma nanona ae korakora n te reirei ao te Ekaretia boni ngaai aika kateimatoa tikuna inanon te umwanreirei ao n te kairiri inanon ririki aika bati. E a tia naba Tekemau n tia reirei n aba tabeua itinanikun Kiribati n aron Toromon, Biiti, ao te Aono ni Kuuka. Ma e riki Kauma bwa ai aron mwengana raoi ni koaua. Kauma ao Abemama boni ngaia are e moan waerake iai te Aro ni Kaitibong iroun Pr John Howse n te ririki 1947.

Irarikin nakoana n tia reirei, e rang n ataaki naba Tekemau n rabakauna n te Borau ni Kiribatii. Inanon ririki aika bwakanako, ao e a tia Tekemau ni boborau imarenan aban Kiribati irabubua te maire inanoni marawa ae tangaina nako n te booti te aramanimin ao n tia ni kaitarai ao ni maiu n ruanikai inanoni marawa aika bati. Ana rabakau aikai a anganna te kinaaki tiaki ti iaon te aba ma i marawa naba.

N te tai aei, ao e waaki Tekemau n ibuobuoki i Kauma ni katauraoa te kaibibiti ae nakoraoi nakon are e na manga riki bwa te burintibo ae boou ibukin Kauma.